©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Ankara Fen Lisesi Yenileme ve Ek Bina projesi, Çinici Mimarlık ekibinin lisenin yenilenmesi ve liseye ek bina tasarlanması için görevlendirilmesiyle ortaya çıkmış. Türkiye’de örnek bir eğitim seviyesi ve kampüse sahip bir okul olarak Ankara Fen Lisesi, 1964 yılında yine Çinici Mimarlık ekibi tarafından tasarlanmış. Altuğ ve Behruz Çinici tasarımı olan ODTÜ kampüsündeki okul için daha önce birden çok kez yenilemeler yapılmış. Fakat 2017 yılındaki kapasite artışı sonucu kampüsün genel olarak yenilenmesine ve okula yeni, ek binalar tasarlanmasına karar verilmiş. Proje için orijinal yapının, ODTÜ Mimarlık Fakültesi ve hatta kampüsünün mimarlığını üstlenen Çinici ekibine başvurulmuş.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Ankara Fen Lisesi Yenileme ve Ek Bina projesi temel hatlarıyla dört bölümden oluşan bir proje. Çinici ekibi ilk olarak proje kapsamında yeni bir kapmüs planı geliştiriyor. Daha sonra bu kapasiteyi karşılayabilmesi için büyümesi gereken kampüs ana binasına ek bir yapı tasarlıyor ve son olarak da okula yeni bir yurt binası ve spor binası ekliyor. Yeni kampüs planı kapsamında eski kampüs temelde kurulduğu şekli ile bırakılmış. Yapı orijinalinde bir orta bahçe etrafında kümelenen kampüs binaları ile kurgulanmış. Çinici ekibi bu yaklaşıma sadık kalarak kampüs bulunan doğu-barı ve kuzey-güney doğrultularında ilerleyen, kampüsün ağaçlı yollarını daha berligin hale getirmiş. Gereken yerlerde bu akslardaki kampüs yollarının uzatılmasını ve servis trafiğine ayrılmış kampüs içi yolların bu akslardan bağımsız hale getirilmesini sağlamış.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Kampüs planı iyileştirilmesinden sonra Ankara Fen Lisesi’nin ana binasına proje kapsamında bir ek bina yapılmış. 10 derslik, 4 atölye ve 3 laboratuardan oluşan eski ana binaya 9 yeni derliği ve 3 yeni laboratuarı barındıran ek bir yapı tasarlanmış. Diğer yapılar gibi betonarme taşıyıcıya sahip ek binada ana binanın brüt beton bırakılmış yapı kurgusu devam ettirilmiş. Bu ek yapı, ana yapının eski halinde bulunan tek katlı kütüphaneyi yıkıp yapının mevcut bloğnun güney kısmına yerleşiyor. Bu uçta yeni yapı, eski yapıyla bir L oluşturacak şekilde uzatılıyor. Uzatılan kısımda yeni bloğun önünde lisenin ana binasına bir bahçe de kazandırılmış.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Ek bloğun zemin katında da yıkılan kütüphane yerine giriş hacminde bulunan yeni bir kütüphane tasarlanmış. Yeni kütüphane, kampüsün esas giriş holünün sonunda bulunan hacim. Zemin kattaki kütüphane doğu ve batıya dönük cephelerinden kampüsteki yeşillik alanlara bakacak şekilde kurgulanmış.

Ana binaya ek olarak kurgulanan yapıda yeni bir hacim de gözlem evi. Bu gözlem evi ODTÜ kampüsüne ve lisenin kendi yeşil içindeki kampüsüne bakıyor. Gözlem evine ek olarka tasarlanan bloğun çatı katından ulaşılıyor. Binanın yeni kısımlarındaki bu yaklaşımlar, kampüste doğayla daha iç içe ve daha ferah bir ortam yakalanmasına yol açıyor.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Ana bina ve ek bloğundan sonra kampüse bir de yeni yurt binası eklenmiş. Ankara Fen Lisesi, kurulduğu haliyle 100 kadın 100 erkek olacak şekilde 200 kişilik bir yurda sahip. Bu yurt binası, kaçak katlar bulunduruyor ve zamanında kötü müdahelelere maruz bırakılmış. Kampüsün yeni halinde ise oda düzenlerini değiştirilmesi ve yurt kapasitesinin 2 katına çıkarılması gerekli olmuş. Bu nedenle bu eski müdaheleler ve hacim yetersizliği, eski yurdun korunarak geliştirilmesini imkansız hale getirmiş. Sonuç olarak kampüste 200 kadın 200 erkek olmak üzere 400 kişilik yepyeni bir yurt binası tasarlanmış.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Yurt binası, eski halinde olduğu gibi kampüsün batı kenarını tanımlayacak şekilde konumlandırılmış. Yapı, eskisine benzer bir lineerlikte, yeni yurt binasının orijinal konumuna yakın fakat kampüs arazisinin doğal bırakılmış alt kotlarına yakın bir yere ötelenmiş. Yeni yurttaki odalar ise dörder kişilik olarak düşünülmüş. Her oda doğal ışıktan olabildiğince çok faydalanacak fakat enerji kaybına yol açmayacak, büyük olmayan pencere açıklıkları ile planlanmış. Yurt binasında odaların yer aldığı aksta yapının cephesi ısı yalıtımlı beyaz prekast beton paneller ile kurgulanmış. Yurdun banyoları ve sirkülasyon çekirdeği de genel açıklık kurgusundan farklı olarak koridorlara doğal ışık sağlayabilecek şekilde düzenlenmiş. Yıkılmış yurtların alanı yeni yurt binasında orta bahçeye eklenmiş. Bu kısım bir kotların düzenlenmesi ile altında ek okuma salonu bulunan, üstü yeşil örtü kaplı bir hacim olarak değerlendirilmiş.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Ankara Fen Lisesi Yenileme ve Ek Bina projesi bünyesinde kampüse son olarak yeni bir spor binası tasarlanmış. Projenin orijinal halinde kampüsün güney ucunda bir spo binası bulunuyor. Bu yapı, üçgen kesitli ve çatısına çıkılabilen bir kurguya sahip ve bu nitelikleriyle kampüsün en dikkat çeken yapılarından biri. Fakat yapının müellifliğinin Çinici Mimarlığa ait olup olmadığı dahi tespit edilememiş. Yenileme projesinin gereklilikleri ve zamanla niteliksizleşmiş halinden dolayı bu yapı da yenileme projesi kapsamında yıkılmış. Yapı yerine yeni spor binası ise yaklaşık aynı yerde konumaldırılmış. Yeni spor binası kampüse, bünyesindeki spor işlevlerine ek olarak, 500 kişilik tribünü ile kapalı tören alanı olarak da hizmet verebilecek şekilde tasarlanmış.

©Caner Bilgin (Çinici Mimarlık)

Çinici Mimarlık’ın Can Çinici, Cem Katkat ve Begüm Yılmaz Bilgin’den oluşan proje ekibi, 4 ay gibi çok kısa bir süre içinde projeyi tamamlanmak zorunda bırakılmış. Bunun sebebi yapının yeni ders yılına yetiştirilmek istenmesi. Ekip bu süreç yüzünden projede birtakım sıkıntılar yaşamış. Çinici ekibi beraber çalıştıkları yüklenici şirketin bu acele süreçle ilgili tecrübe eksikliğinden dolayı yapının inşai kalitesinin epeyce düşük bir şekilde kullanıma açılmış olduğunu belirtiyor. XXI dergisinin yapı ile ilgili, tasarımı ve süreçteki sorunları da anlatan, Can Çinici ile yaptığı detaylı röportaja buradan ulaşabilirsiniz.