Bergisel Atlama Kulesi

by arkitektuel
28 Temmuz
Spor
7877 Views

Mimar: Zaha Hadid Architects

Yer: Innsbruck, Avusturya

Yapım yılı: 2002

Bergisel Atlama Kulesi (Bergisel Ski Jump) Avusturya’nın Innsbruck kentinde bulunuyor. Alp dağlarının arasındaki kentin Bergisel isimli dağının tepesindeki kule, Zaha Hadid tarafından 1999-2002 yılları arasında tasarlanmış. Bu tasarım, 1926 yılından beri Bergisel Dağı’nın demirbaşı olan tarihi atlama kulesinin modern vücut bulmuş hali ekibe göre.

Zaha Hadid için Bergisel Atlama Kulesi, mimaride bir anlatım/ifade çalışması. Yapının akan çizgileri ve minimalist estetik anlayışı gösterişli ve yüksek hızda bir hareket betimliyor. Böylece kule, bir kayakçının yaptığı atlama hareketinin dinamik, heyecan verici hissini anıtsal bir strüktürde yansıtmayı başarmış. Bu özellikleriyle tarihi bir kent olan Innsbruck’aa yüksek eğimli dağların arasında yeni bir nitelik kazandırıyor da denebilir Bergisel Atlama Kulesi için.

Daha öncede bahsettiğimiz gibi Bergisel’in tepesindeki atlama kulesinin tarihi 1926 yılına kadar dayanıyor. Kule, iki kere Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmış (1964 ve 1976). Bunun dışında da çok aktif bir şekilde kullanılmış.

1999 yılında ise Innsbruck eskiyen olimpik arenasını yenileme çalışmalarına girişmiş. Bergisel’deki eski kule de artık modern uluslararası standartları karşılayamadığı için yenilenmesine karar verilmiş.

Bergisel Atlama Kulesi yaklaşık 92 yıllık tarihe sahip olan, kayakçılar için önemli bir nokta. Bu nedenle önceki halinden çok daha geniş yelpazede hzimet vermesine de dikkat edilmiş tasarımda. Özelleşmiş spor programı -kayakçılar için atlama tepesi- yanında tesise izleme teraslar ve kafeden oluşan kamusal mekanlar da eklenmiş. Ulusal standartları karşılaması sağlanan yeni kulede Avusturya Kayak Federasyonu (Austrian Ski Federation) yalnızca atletik bir altyapı tesisi değil yeni bir anıt yaratmak arayışında olmuş.

Öneriler

Federasyonun gereklilikleri doğrultusunda 1999 yılında uluslararası bir tasarım yarışması açılmış. Zaha Hadid de yarışmanın kazananı olmuş ve Bergisel Atlama Kulesi’nin modern yüzü ortaya çıkmış.

Hadid’in önerisi 90 metre uzunluğunda ve dağın zirvesinden yaklaşık 50 metre yukarıda devasa bir tasarım -büyüklüğüne rağmen dağ ile kusursuz bir uyum içinde. Öneride tüm programlar minimal bir hacimde, dağın eğimini takip eden uzun bir rampa ile tasarlanmış.

Zaha Hadid tasarımını kule ve köprü arasında ‘organik melez’ olarak tanımlamış. Kule, planda 7 metrekarelik alana yayılan uzun bir betonarme şaft. Zemin kotundan iki asansör ziyaretçilerini kafenin olduğu kota -dağın zirvesinden 40 metre yukarıya- taşıyor. Kafe, yapının üst kısmını oluşturan daha geniş hacmin bir parçası. Bu kısım, kayakçıların kullandığı uzun rampayı ve kullanıcılara yönelik kamusal alanı birbirine bağlı bir bütün haline getiren ögesi yapının. Bunun yanında üst kısmında seyir terasları bulunuyor. Teraslar da her yöne bakan eşsiz Alp dağları ve Innsbruck manzaraları sunuyor kullanıcıya tek bir mekandan.

Bergisel Atlama Kulesi’nde yapının farklı parçalarını tek, eklemsiz bir bütünde toplamak programın oluşturduğu bir durum değildi. Kule, çok yüksek hızın yapılacağı bir alandı. Zaha Hadid’e de tasarımında ilham veren bu hareketin karakteri oldu.

Hadid, tasarımında atlama kulesinin içinde gerçekleştirilmesi için yapılan sporun doğasını yansıttı. Fakat hareketin minimalist uyarlaması olan bu modern yapı birçok kötü eleştiriye de maruz kaldı. Bunun sebebi Innsbruck’un Alpler arasında geleneksel, tarihi bir karakterinin olması.

Karşı çıkan düşüncelere rağmen Bergisel Atlama Kulesi 2002 yılında hizmete açıldı ve önceki hali gibi sürekli aktivitenin yeri haline geldi. Tesis, ocak aylarında Four Hills Tournament (bir Almanya ve Avusturya kayakla atlama haftası) etkinliğinin mekanı, yazın ise olimpiyatlara antreman için gelen kayakçının uğrak noktası. Kule kamusal fonksiyonlarıyla da etkinlikleri veya manzarayı izlemeye gelen birçok kullanıcının ilgisini çekiyor.