Ibere Camargo Müzesi

by arkitektuel
26 Haziran
Müze
8845 Views

Ibere Camargo Müzesi - Alvaro Siza

Mimar: Alvaro Siza

Yer: Porto Alegre, Brezilya

Yapım yılı: 2007

Ibere Camargo Müzesi (Ibere Camargo Museum/Foundaiton), Brezilya’nın ünlü ekspresyonist ressamı Ibere Bassani Camargo adına açılmış vakfın müze yapısı. 2007’de tamamlanmış olan müze, ressamın eserlerini sergilemek amaçlı yapılacak yapı için açılan yarışmanın Alvaro Siza tarafından kazanılmasıyla ortaya çıkmış. Mimarlık tarihinde önemli bir yere sahip olan müze, Brezilya’nın güneyinde Porto Alegre kentinde bulunuyor.

Ibere Camargo Müzesi, dünyaca tanınmış Alvaro Siza’nın ilk ve belki de en ikonik müze tasarımı. Müzede Siza, daha önceki tasarımlarında amaç edindiği, şehirde varolan yapı ve peyzaj düzeninin dışına çıkmayan ve onunla bütünleşen bir tasarım anlayışının dışına çıkıyor. Yapının suya ve yola yakın olan lokasyonu itibariyle ünlü mimar, çok daha güçlü bir görsel efekt kurgulamış müze için. Bu yaklaşım aslında Oscar Niemeyer’in Brezilya’nın başkenti Brasilia’daki kamusal yapıların tutumlarına benzetilebilir.

Siza, müzenin mimarisinde yapının elemanlarını o zamanki Avrupa mimarisine özgü estetik anlayışıyla harmanlıyor. Cephedeki açıklıklar ve rampalar, Lina Bo Bardi’nin SESC Pompeia’daki kültür merkezini anımsatıyor görenlere.

Tasarımın tümüne yayılmış kesin ve cilalı köşeler, açıklıkların düzensiz dağılımı, rampanın özgürce süzülen ve yaratılan portikonun duvarlarına sarılan kurgusu Avrupa mimarisinin Brezilya’ya yabancı ve karmaşık geometrik algısını hatırlatıyor. Ibere Camargo’da farklı olarak kıvrımlarla oynuyor ve bütün ögeleri beraber dokuyor Alvaro Siza.

Projenin karakteristik özelliklerinden biri, Alvaro’nun tasarımlarının sabit bir elemanı olan kontrollü cephe boşlukları ve bunların stratejik olarak konumlandırılması. Açıklıklar güneşli batı cephesinde küçük, tepeye bakan ve kafeye, glariler ve atölyelere hizmet eden hacimlerde büyük olarak kurgulanmış. Nehre bakan cephe eşsiz manzarasına rağmen küçük açıklıklara sahip. Bunun sebebi, aynı Niemeyer’in Niteroi Çağdaş Sanat Müzesi’nde olduğu gibi, müzenin içinden bakışı tek bir noktaya odaklamamak. Müzenin içindeki sanat eserlerini gözlemelenin, deneyimlemenin yapının sunduğu mazaradan daha önemli olduğu düşüncesiyle geliştirmiş iki mimar bu yaklaşımı.

Ibere Camargo Müzesi ilk bakışta rampalı büyük, dikey sirkülasyon boşluğu ile Frank Lloyd Wright’ın Guggenheim’ını anımsatıyor. Fakat Guggenheim aksine Siza müzesinde sirkülasyon ve sergi dolaşım alanlarını birbirinden ayrımış. Galeriler L şeklinde plan şemasına sahip ve en son noktalarında rampalara bağlanıyor. Geniş boşluklu sirkülasyon kısmı ise katları birbirine bağlayan ve galerilerden tamamen bağımsızlaştırılmış tampon alanlar.

Müzeye girerken ziyateçiler geniş bir köprünün altından geçiyor. Buradan ziyaretçi en üst kata ulaşan asansöre ulaşıyor ve ana rotayı takip ederek yavaş yavaş aşağı inerek tüm katları geziyor. Aşağı inene kadar bu döngü rampalarla 4 kez tekrarlanıyor. Böylece katlardaki odalar arasında bir ritim yakalanmış. Aynı zamanda içteki atirum rampaları ve yapının dışındaki sirkülasyon ağı ile dikey bir simetri ortaya çıkıyor.

Strüktürel olarak yapı, rampaların bir ucunu taşıyan set ve diğer tarafta denge aprlığı olarak binanın kendi gövdesiyle destekleniyor. Görsel olarak Siza, dengesiz olarak algılanmasını sağlamış müzenin. Ibere Camargo Müzesi’nin yapımında şehrin genelinde alışılmamış olan beyaz beton kullanılmış. Mimar bu malzemeyi yerel fiziki özellikleri ve kendi tasarım kararlarını burgulayan öge olarak düşünüyor. Batıya bakan bir binada kolay bakımı olan bir malzeme kullanmak amaçlanmış -bu da Brezilya’nın koşullarına uygunluğu açısından önemli bir nokta. Bunun dışında iç mekanda Portekiz mimarisine vurgu yapan materyaller seçilmiş.

Yapı, Guaiba Nehri’nin yakınında bulunuyor. Porto Alegre’nin, geniş nehrin üstünden günbatımı ile ünlü olması nedeniyle batıya yöneliyor müze -tıpkı kentin diğer yapıları gibi. Ibere Camargo Müzesi önceden maden olan bir araziye yerleşmiş -yapı, bu madenin yarattığı boşlukta inşa edilmiş.

Yapılırken dikkat edilen noktalardan biri de tepede oyularak oluşturulan maden boşluğunu daha da büyütmemek. Bu nedenle yapının bazı kızımları doğal toprak seviyesinin altında. Bu kararlar sonucu yapı, nehir seviyesinin altında. Bu nedenle sel için birçok önlem alınmış: kanallar açılmılş, çift kat duvar kullanılmış, zemin altı kotlarda yapının etrafını saran bir koruyucu tabaka oluşturulmuş.

5 katlı, içerisinde esnek ve açık sergi alanları, 300 kişilik bir oditoryum, atöyle ve yönetim hacimler, zemin altı 100 araçlık bir otopark ve bir kütüphane barındıran vakıf, aynı zamanda çevreye saygılı bir tasarım ortaya koyuyor. Yağmur suyu kullanımı, gri su temizlenmesi, havalandırma ve nem kontrol sistemleri gibi yöntemlerle. Alvaro’nun önemsediği noktalardan biri de çevredeki peyzajla olan ilişki. Yapı bu anlamda bulunduğu alanda ve etrafındaki bitki örtüsünü korumuş yapım ve kullanım aşamasında.