©Hufton+Crow

Tam ismi KAPSARC (King Abdullah Petroleum Studies and Research Centre) olan Kral Abdullah Araştırma Merkezi, Zaha Hadid Architects tarafından tasarlandı. KAPSARC, Bir enerji hammadesi olarak petrolün potansiyellerini araştırmak ve petrolün efektif bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere kurulmuş. Bu merkezdeki araştırmalar sayesinde enerji üretiminin daha doğa dostu bir yaklaşım kazanması ve petrol işlenirken ortaya çıkan maliyetlerin düşürülmesi amaçlanıyor.

©Hufton+Crow

KAPSARC, Enerji Araştırma Merkezi, Enerji Bilişim Merkezi, 300 kişilik bir konferans salonu, 100,000 eseri barındıran bir araştırma kütüphanesi ve Musalla adı verilen bir ibadet yeri olmak üzere toplam beş yapıdan oluşan, 70,000 metre kare genişliğindeki bir kampüs. KAPSARC’ı oluşturan bu beş unsur, bir bütün gibi davranıyor ve böylece yapıya genel bir bütünlük algısı kazandırılıyor.

©Hufton+Crow

Yapının kütle organizasyonu hücresel, yarı-modüler bir sistemin yapının farklı departmanları ile birleşmesi ve tek bir kütle oluşturması ilkesine dayanıyor. Bu parçaların birleştiği kesişim noktalarında kamusal alanlar yaratılmış.

©Hufton+Crow

Kral Abdullah Araştırma Merkezi, Zaha Hadid Architects’in ilk LEED Platin sertifikası alan yapısı. Riyad Platosu’nun coğrafi koşulları göz önüne alınarak tasarlanan yapının detayları, kullanılan enerji ve kaynakları minimuma indirme prensibi doğrultusunda çözülmüş.

Yapının altıgen prizma şeklindeki bal peteğini andıran strüktürel yapısı az malzeme kullanımı ile bir kafes sistemi oluşturulmasının önünü açıyor. Bu strüktürel sistem, çöl peyzajından yola çıkılarak oluşturulan kristalize formların bir araya gelmesini kolaylaştırıyor ve bu şekilde yapı son formuna ulaşıyor.

©Hufton+Crow

KAPSARC’ın futuristik mimarisi, bir araştırma merkezinin sahip olması gereken vizyon ile de örtüşmekte. Yapı hem mimarisi hem de fonksiyonu ile geleceğe dönük olarak tasarlanmış. Yapının altıgen modüler tasarımı, pek çok kullanım alternatifini de beraberinde getiriyor. Dikdörtgensel plan şemalarının sunduğu daha kısıtlı ve belirli birleşim detayları yerine, altıgenin sunduğu daha çeşitli kesişim noktaları ve bu noktalardan üreyen değişik karakterdeki mekanlar tercih edilmiş.

©Hufton+Crow

KAPSARC kampüsünü oluşturan beş bina da boyut ve işlev açısından farklılık gösteriyor. Her bina, farklı çalışma biçimlerinin gerektirebileceği değişikliklere uyumlu olacak şekilde tasarlanmış. Araştırma Kampüsü’nün başka bir eklentiye ihtiyacı olması halinde, bal peteği şeklindeki hücrelere yeni eklemeler yapılabilir.

©Hufton+Crow

Araştırma Merkezi, kamu kullanımına açık geniş bir avluyu çevreliyor. Bu avlu, tasarlanan metal kolonların oluşturduğu kanopi ile Riyad platosunun kavurucu sıcağından korunuyor. Yapının güney cephesinde katı bir kabuk tasarlanmış. Böylece yapı güneyden gelen sıcağa karşı korunurken, açıklıklar batı ve kuzey cephelerine yerleştirilmiş. Bu sayede kampüsün kuzeyden gelen serinletici rüzgarlardan faydalanması amaçlanıyor.

©Hufton+Crow

Kampüsü oluşturan beş binaya da bu ortak avludan giriliyor. Bu avlu ayrıca kısmen soğuk havalarda bir buluşma noktası olarak düşünülmüş. Bu beş yapı aynı zamanda yer altından da birbirlerine bağlanıyor. Bu sayede, yaz aylarında, avlunun bile kullanılamayacak kadar sıcak olduğu durumlarda kampüsün içinde dolaşım hava sıcaklığından etkilenmiyor.

©Hufton+Crow

KAPSARC, dış cephesinde katı ve koruyucu bir kabuğa sahip olsa da, yapının içinde delikli ve geçirgen bir tabaka da bulunuyor. Her bir binanın yüzeyine yerleştirilen altıgen prizma hacimler yapının içinde korunmuş küçük avlular oluşturuyor ve gün ışığının yapının içine daha kontrollü bir biçimde girmesini sağlıyor. Yapıların güney cephelerindeki çatı profillerine yerleştirilen ‘rüzgar yakalayıcılar’ kuzeyden esen serinletici rüzgarların avluları serinletmesini kolaylaştırıyor.

©Hufton+Crow

LEED Platin Sertifikası

KAPSARC’ın sahip olduğu birçok doğa dostu strateji, yapının LEED Platin sertifikasına sahip olmasını sağlıyor.

• Yapının kütlesel organizasyonu, cephe tasarımı, sistem tercihleri ve yapının cephesine yerleştirilen güneş enerjisi sağlayan paneller sayesinde enerji tüketimi %45 oranında azaltılmış.
• Yapıda kullanılan tüm içilebilir sular geri dönüştürülerek yapıda tekrar kullanılıyor. Sulama için kullanılan suların tamamı geri dönüştürülmüş.
• Yapının inşaatında kullanılan malzemelerin %40’ı yerel malzemeler ve kullanılan malzemelerin %30’u geri dönüştürülmüş malzeme.
• Kullanılan ahşap elemanların %98’i FSC sertifikalı.