Kavuşma Durağı, IND [Inter.National.Design] ekibi tarafından İstanbul’un kalbi olarak anılabilecek Taksim Meydanı için tasarlanmış bir geçici strüktür. Kentler için meydanların vazgeçilmez bir parça olduğunu ve kentli için meydanın önemini vurgulayacak bir tasarım hedefleyen Kavuşma Durağı, kentlinin bir araya gelebileceği; etkinlik ve sergilere de ev sahipliği yapmaya elverişli bir strüktür. Kentsel bir tasarım olarak Kavuşma Durağı, İBB Kültür Varlıkları Projeler Şube Müdürlüğü’nün girişimleri ile kentlilerin de dahil olabildiği meydan güzelleştirme süreçleri kapsamında tasarlanmış.

IND [Inter.National.Design] ekibi tasarm sürecinde ‘meydanların çağdaş demokratik kentlerin en önemli kamusal yüzleri’ olma özelliği üzerine yoğunlaşıyor. “Kentte yaşayanlar ancak meydanlarda özgürce bir araya gelebilir, farklılıklar buralarda tanışıklıklara dönüşür ve kendilerini yaşadıkları kente ait hissederler.” Ekibin yaklaşımıyla meydanlar kenti anlamlı kılan, kentte anlamlı bütünlükler oluşturabilen kentlerin vazgeçilmez parçaları. Kavuşma Durağı da tam bu fikirle zaman içinde sürekli değişikliklere uğramış ve son yıllarda uçsuz bucaksız beton yığını olarak kentli tarafından kullanımı imkansızlaştırılmış, yalnızca geçip gidilen bir nokta olan Taksim Meydanı’nı bir nebze de olsa kentli hayatına geri kazandırmayı amaçlıyor.

Kuzeybatı Görünüş

Kavuşma Durağı sürecinin başlamasında en önemli aktörlerden biri ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Ekrem İmamoğlu önderliğinde İBB İstanbul’un çeşitli yerlerindeki önemli kamusal mekanlar için, bu tarz bir kullanılamayışa çözüm olarak, kentlinin de dahil olabildiği yeniden tasarlama süreçlerini başlattı. “İstanbul’da da kent hakkı ve kentsel yaşamın özgürce yaşanabilmesi amacıyla, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bir dizi önemli kamusal mekânın İstanbulluların katılımıyla yeniden tasarlanması sürecini başlatıyor; Taksim Meydanı başta olmak üzere, İstanbul’un önemli meydanları için kentsel tasarım yarışmaları açılıyor.”

Kuzeydoğu Görünüş

İstanbul’da kentliye hakketiğini verme hedefinde başlayan kamusal alanların yeniden tasarlanması süreci, herkesin katılımına açık olabilmek ve birden çok disiplinin sesini dinleyebilmek için yarışmalar öncesinde de birçok çalışmanın düzenlenmesini planlıyor. IND imzalı Kavuşma Durağı da, ’Kentin parçası ol’ ve ‘Sen de fikrini söyle’ sloganlarla kentliyi bünyesine davet eden bu etkinlikler için önemli mekanlardan biri olarak tasarlanmış.

Kavuşma Durağı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Projeler Şube Müdürlüğü girişimi ile ortaya çıkmış bir yapı. Bu nedenle aslında arkası gelecek olan kamusal alan yenileme projelerinin ilk örneklerinden; ayrıca kendinden sonrakilerin fikirlerinin de kentliyle görüşülebileceği bir toplanma mekanı. Kentsel mobilya olarak, İBB tarafından yapılacak meydan yenilemeleri için açılacak yarışmalar konusunda Kavuşma Durağı’nda halktan herkesin görüşü alınabilecek.

AA Kesiti

Kavuşma Durağı, çelik taşıyıcı sisteme sahip ahşap basamaklı bir strüktür. Karşılıklı olarak birbirine bakan iki amfi olarak kurgulanmış kentsel mobilyanın ortası etkinlik mekanı olarak düşünülmüş. İki amfiye yine karşılıklı olarak meydana uzanan merdivenlerle ulaşılıyor; merdivenlerin çıktığı ortak kot da ortadaki etkinlik platformunu oluşturuyor. Bu etkinlik platformu yaklaşık 180 metrekarelik bir alana sahip ve dans, tiyatro, müzik dinletileri gibi etkinliklere elverişli. Yine de tasarımın asıl hedefi kentsel tasarım yarışması finalistlerinin İstanbullular tarafından oylanabileceği bir mekan oluşturmak. Bunu yaparken de karşılıklı amfilerde birbirine bakan kentliler arasında bir iletişim, etkileşim sağlayabilmek. “…Amfilerin karşılıklı konumu yeni tanışıklıklara, fikirlerin bir araladığının gücüne imkân tanıyacak.”

©Ekin Eryılmaz

Yerden yükseltilmiş etkinlik platformunun ve amfinin alt kısımda ise Kavuşma Durağı’nın sergi mekanı bulunuyor. Beyaz tül metal cephe örtüsü ile açık cepheli kurgulanmış bu alan meydanın ortasındaki toplanma alanı altında korunaklı bir sergi mekanı yaratıyor. Strüktür yalnızca Taksim meydanı için tasarlanmamış: “Kavuşma Durağı geçici strüktürü sadece Taksim Meydanı’nda İstanbullulara hizmet vermeyecek, Bakırköy Meydanı, Salacak – Harem Sahil Şeridi Düzenlemesi, Kadıköy Meydanı gibi konumlara da taşınacak ve bu bölgelere ait kentsel tasarım yarışmaları sürecinde katılım platformu olarak işlevini yerine getirmeye devam edecek. Tüm sürecin ardından İstanbul içerisinde seçilecek bir parkta sergilenecek.”

Kentliye hak ettiği meydanı sağlamayı amaçlayan Kavuşma Durağı, geçen haftalarda Taksim’deki yerini almış ve kentliyi ağırlamaya başlamıştı. Fakat İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ‘İstanbul Meydanlarına Kavuşuyor’ projesi ile meydana kurduğu Kavuşma Durağı kentsel mobilyası, İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 17 Şubat günü aldığı kararla meydandan kaldırılacak. Bu şekilde aslında kentlinin hakkı olanı vermek için yapılacak yeniliklere kentliyi dahil etme sürecini kamçılayacak bir strüktür niteliğindeki tasarıma dair karar ile ‘İstanbul Meydanlarına Kavuşuyor’ projesi sekteye uğratılıyor demek yanlış olmaz.