©Wikimedia Commons

1851’de düzenlenen 1. Dünya Sergisi için, Hyde Park’ın içinde tasarlanan Kristal Saray, demir-çelik yapı elemanlarının mimari alanda kullanılmasının öncülerindendir. Toplam 92,000 metrekare alan üzerine kurulmuş Kristal Saray, Sanayi Devrimi’nin ardından ortaya çıkan teknolojik gelişmelerin sergilenmesi amacıyla inşa edilmiştir.

©Wikimedia Commons

564 metre uzunluğunda, 139 metre genişliğinde ve 39 metre yüksekliğinde olan Kristal Saray, ortadaki en yüksek olmak üzere toplam beş kademeden oluşmaktadır. Asma katlar ile birlikte toplam 74,000 metrekarelik sergi alanına sahiptir.

©paristeampunk.canalblog.com

Kristal Saray’ı dünya tarihinin önemli yapılarından yapan en önemli özelliği konstrüksiyon detaylarıdır. Prefabrike demir taşıyıcılar vr bu taşıyıcıların arasına yerleştirilmiş cam levhalar yapıyı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, dünyanın ilk seralarından biridir. Sanayi Devrimi sonrasında önem kazanan dökme ve dövme demirin inşaat sektöründe kullanılmaya başlanılmasının ilk örneklerindendir. Aynı zamanda, prefabrikasyon yöntemi kullanıldığı için, bu devasa yapının inşaatı 9 ay gibi kısa bir sürede tamamlanabilmiştir.

İlk eskiz / ©Victoria and Albert Museum London

Viktoryan mimarinin en önemli temsilcilerinden olan Kristal Saray, 1854’te Hyde Park’tan Sydenham’a taşındı ve burada yeniden kuruldu. 1936’da geçirdiği bir yangın sonucunda büyük zarar gördü. 1941’de ise, II. Dünya Savaşı’nda Alman uçakları tarafından hedef olabileceği gerekçesiyle yangında ayakta kalmayı başaran parçaları sökülerek kaldırıldı.