La Fabrica (The Factory)‘nın hikayesi Ricardo Bofill’in, Barselona yakınlarında bulunan eski bir çimento fabrikasını 1973 yılında satın alması ile başlıyor. Bofill, 30‘dan fazla siloya sahip, büyük galerilere ve makine odalarına sahip eski fabrikayı kendi mimari ofisi olan Taller de Arquitectura’nın ofisi ve kendi özel evi haline getirmiş.

© Ricardo Bofill

Çimento fabrikası Katalanya’nın ilk endüstriyelleşme dönemlerinden kalan ve yıllar boyunca, üretim sürecinin gerekleri doğrultusunda çeşitli ek binalar inşa edilerek tamamlanan bir yapı. Bofill, vernaküler mimarinin etkilerini gösterdiği bu tarihi çok katmanlı yapının içindeki mekanların gelecekteki kullanımlarını hayal ederek ortaya yeni ve deneysel bir ofis&ev kompleksi ortaya çıkarmış.

© Ricardo Bofill

Bofill, satın aldığı yapıyı incelediğinde fabrikanın içinde hiçbir yere çıkmayan merdivenler, çok büyük fakat işlevsiz mekanlar, boşluklardan sarkan anlamsız objeler gibi sürreal ve dikkat çekici elemanlar ile karşılaştı. Yapının brutalist kimliği, yapının genelindeki tezatlık ve ilgi uyandırıcı mekanlar Bofill’i heyecanlandırmış. Bofill, fabrikanın bu özelliklerini koruyarak, yapının yeniden tasarlanmasına bir sanat eserine başlıyormuş gibi yaklaşmış. “Buradan daha iyi hiçbir yerde yaşayamıyor ve çalışamıyorum. Burası işime odaklanabildiğim ve olabilecek en soyut şekilde düşünebildiğim tek yer. Çimento Fabrikası mükemmel bir eser. Yaşam burada kesintisiz bir şekilde devam ediyor, iş ve tatil arasındaki farkı algılayamıyorum. Beni dış dünyanın tüm etkilerinden koruyan, Katalan Sanayi Devrimi’ni yaşıyormuş gibi hissettiren kapalı bir evren burası.” Ricardo Bofill.

© Ricardo Bofill

La Fabrica’nın inşaatına, çimento fabrikasının bazı kısımlarının patlayıcılar kullanılarak yıkılması ile başlandı. 1,5 yıl süren bu aşama sonucunda bazı saklı mekanlar ortaya çıkarıldı ve bazı mekanlara yeniden değer kazandırıldı. Bir sonraki aşamada fabrika yeşillendirildi. La Fabrica’yı oluşturan beton siloların ve devasa kütlelerin duvarlarından ve çatılarından sarkan yeşil bir tabaka ile fabrikaya hayat kazandırıldı. İnşaat sürecinin son aşaması ise fabrika mekanlarındaki işlevlerin değiştirilmesiydi. Bofill, çimento fabrikasının mekanlarına yeni işlevler kazandırdı ve bina yeni bir programa sahip oldu. Tüm bu işlevlerden sonra Katedral, bahçeler ve silolar çok daha görünür bir hal aldı. La Fabrica’ya eklenen yeni yapıların ise fabrikada bulunan eski yapılardan ayırt edilmesi istendi. Bu nedenle, yeni yapılarda vernaküler mimari ile zıt bir mimari dil kullanıldı. Pencereler, kapılar, merdivenler gibi yeni yapı elemanları dış duvarlara ve bazı mekanların içine yerleştirildi.

© Ricardo Bofill

Stüdyo, La Fabrica’nın içindeki Taller de Arquitecture stüdyosu fabrika silolarının içinde dört kata yayılmış şekilde tasarlandı. Dört kat arasındaki ulaşım döenl bir merdiven ile sağlanıyor. Ofisin kültürüne göre belirlenmiş stüdyo kat planı farklı işlevlere hizmet edecek şekilde tasarlanmış. Ricardo Bofill’in ofisi birinci katta bulunuyor. 4 metre tavan yüksekliğine sahip minimalist ofisin duvarları beyaza boyanmış. Stüdyoda kullanılan mobilyaların çoğu Taller de Arquitectura tarafından tasarlanmış ve stüdyodaki kapı, pencere ve dekoratif elemanlar fabrikanın vernaküler, endüstriyel mimarisiyle tezat oluşturacak şekilde; tarihi, kültürel mimariye referans veren parçalar.

© Ricardo Bofill

Katedral, Fabrika mekanlarının yeniden işlevlendirilmesi kapsamında, fabrikanın büyük salonu konferans ve sergi odasına dönüştürülmüş. Toplam 10 metre tavan yüksekliğine sahip bu ferah mekanda kısmen paslanmış yüzeyler ve çıplak beton duvarlar ile fabrikanın endüstriyel kimliği estetik olarak korunmuş. Çelik ve ahşap konferans masası, siyah deri koltuk, sandalyeler, çelik kahve masası gibi yeni mekanda kullanılan eşyalar da yine Taller de Arquitectura tarafından tasarlanmış.

© Ricardo Bofill

Bofill’in Evi, Bofill, çimento fabrikasını satın aldığı andan itibaren bu endüstriyel yapının içinde bir yaşam kurgulamış. La Fabrica, Bofill için bir fabrikadan fazlası. Fabrikayı kendi sürekli çalkantılı, göçebe yaşam tarzının zıttı bir yaşam ortamını kurabileceği bir fırsat olarak görmüş. Bofill fabrikanın üst kısmında bulunan sadece kaba betondan oluşan geniş bir alanı evinin ana yaşam alanı olarak belirlemiş. Kusursuz bir küp hacmine sahip mekan ritmik kemerli pencerelere sahip. Bofill bu odayı “Evcil, anıtsal, brutalist ve kavramsal” kelimeleriyle tanımlıyor. 

© Ricardo Bofill

Zemin katta bulunan mutfak-yemek odası ise ailenin evin içindeki buluşma noktası. Odanın ortasında, demir bacaklar ile desteklenen beyaz mermer bir masa bulunuyor. Oscar Tusquets tarafından tasarlanan çift taraflı şömine ise odaya farklı bir ambiyans kazandırıyor. Orta kattaki geleneksel Fas duvar kaplaması ile dikkat çeken ‘pembe oda’ ise daha küçük ve özel yaşam alanı olarak kurgulanmış. Kırmızı Alicante mermeri yemek masası ve büyük  şömine odaya karakterini veren parçalar. Taller de Arquitectura tarafından tasarlanan sandalye ve tabureler ünlü Katalan mimar Antoni Gaudi’nin tasarımlarının bir yorumu.