©Concierge, Akita

Japonya’nın Akita kentindeki Odate Dome (veya Odate Jukai Dome), 1997 yılında Toyo Ito tarafından tasarlanmış. Proje Ito’nun mimaride aldığı esasları yansıtan etkileyici bir örnek. Ito, yapılarında kurguladığı hayatın teknolojinin sınırlarıyla kısıtlanmasındansa; teknolojinin sınırlarını zorlayıp, yarattığı mimarinin bunun olanaklarından faydalanmasını sağlayan bir mimar.

©pritzkerprice.com

Toyo Ito, Odate Dome’da da en çağdaş teknoloji mimariyle bileştiren ve insanlarla bir araya getiren bir yapı ortaya çıkarıyor. Yapı aslında bir tür spor kompleksi. Zeminden birkaç metre yukarıda uçuyormuş gibi gözüken geniş kubbe yapıda kubbe, insanların içinde özgürce akabileceği, geniş bir mekan yaratıyor. Kubbe, koca hacmin içinde ahşap taşıyıcılarıyla algılanıyor. Tüm kubbenin ahşap taşıyıcıyla kurgulanmasının sebebi de son teknolojiyi yapıya entegre ederken doğayı da mimarinin içine katmak.

©Mikio Kamaya

Odate Kubbesi (Odate Dome), oldukça cömert bir şekilde 52 metre yüksekliğe 178 metre ve 157 mertelik akslar üzerinde uzanan devasa bir örtü. Çelik ve ahşabın birleşimiyle kurgulanan çatı sistemi, zemin kotunda açık bırakılmış. Bu sayede bu devasa kubbeyi taşıyan kolonlar görünür hale getirilmiş. Aynı zamanda dış çevreyle örtü altında bir çeşit geçirgenlik ve şaffaflık sağlanmış. Zemin kotunun kapalı bir hacim olması için cam cephe düşünülmüş. Fakat bu cam cephe de yine kubbenin örttüğü mekanın üzerinde yüzebilmesi için yapının sınırlarından geriye çekilmiş.

©Flickr chris_delany

Yapının taşıyıcısı, Japon Sedir ağacı ahşabı kullanılarak yaratılmış. Yapının bulunduğu bölgede yetiştirilen elde edilen ahşap aynı zamanda, lokal malzeme olmasıyla, ulaşım için gerekli enerjiden tasarruf sağlıyor. 25.000 adet lamine ahşap kalas yetiştirilme, üretim ve yapıştırılıp bir kubbe oluşturma süreçleri açısından yapıya verimi bir inşa süreci sağlıyor.

İçeride yaratılan devasa hacmin odak noktası kendisini örten kubbe. Ahşap bu noktada yapıda önemli bir role sahip. Toyo Ito, doğal mazleme olması nedeniyle seçtiği ahşabın aynı zamanda kubbenin kapsadığı alanda daha sıcak ve konforlu bir iç mekan yaratacağını düşünüyor.

©Mikio Kamaya

Odate Dome, oldukça iyi düşünülmüş bir forma sahip. Kubbe, alanda etkili olan rüzgara özel bir dikkatle tasarlanmış tıpkı Ito’nun Rüzgar Kulesi (Tower of Winds) gibi. Çatı örtüsünün tırtıklı ve zemin kotunda açık tasarımı, kış musanlarının etkisini minimum seviyeye indiriyor ve yaz aylarında havalandırma kalitesini arttırıyor. Aydınlanma açısından da kubbe, yalnızca doğal ışıkla aydınlanabiliyor. Bu şekilde Ito hem yapının emisyonunu azaltıyor hem de mimari ve sağlık açısından mekan kalitesini arttırıyor.

©MakMax Group

Yapı, Toyo Ito açısından yalnızca etkinliklere ev sahipliği yapan bir yer değil; büyük insan kalabalıklarını bir araya getiren ve onlara konforlu ve keyifli zaman garantileyen bir mekan. Şu an Odate Dome beyzbol, futbol gibi birçok oyuna ve bazı etkinliklere, performanslara ev sahipliği yapıyor. Çevresiyle güçlü bir ilişkisi bulunan yapı, dünya çapında tanınmış spor komplekslerinden biri.