1975 yılında Bertrand Goldberg tarafından tasarlanan Prentice Kadın Hastanesi (Prentice Women’s Hospital), alışılagelmiş hastane mimarisinden oldukça uzak. İki farklı kütlenin bir araya gelmesiyle oluşan hastane binasının üst kısmı, dört yapraklı yoncayı andıran bir plan şeması üzerinde yükseliyor. Prentice Kadın Hastanesi, brutalist mimarinin en önemli örneklerinden biri olarak inşa edildiği 1975 yılından yıkıldığı 2013 yılına kadar Şikago şehrinin ikonlarından biri oldu.

Wikimedia Commons

Bertrand Goldberg, tasarladığı tüm medikal yapılarda benzer mimari özellikleri tercih etmiş ve tecrübe ettiği bazı ilkeleri Prentice Kadın Hastanesi’nde de uygulamış. Goldberg, iç mekan gereksinimlerinin yapının genel formunu şekillendirmesine izin vermiş. Bu nedenle hastane iki farklı hacimden oluşuyor: hastanenin fonksiyonel alanlarının bulunduğu dikdörtgen prizma şeklindeki hacim ve onun üstünde yükselen hasta odalarının bulunduğu yonca şeklindeki kule.

Model

Hastanenin dikdörtgen prizma kısmında ameliyat odaları, araştırma laboratuvarları, yemek yerleri ve teknik odalar bulunuyor. Goldberg, tıp dünyasının her geçen gün yeni gelişmelere ve değişime açık yapısını göz önünde bulundurarak, hastanenin bu kısmındaki mekanların mümkün olduğu kadar esnek ve değişken olabilmesini istemiş. Bu nedenle hastanenin bu kısmı hasta odalarından ayrılmış ve bura daha esnek kurgulara uyacak dikdörtgensel bir şema ile çözülmüş. Öte yandan, hastanenin ana görevi olan ‘hasta bakmak’ hiçbir zaman değişmeyeceği için Goldberg hastanenin kule kısmında aynı prensiplerle tasarlamaya gerek duymamış.

Kule kısmının dört yapraklı plan şeması her bir katı dört ufak bölüme ayırıyor. Her bir mekanın çembersel olarak konumlandırılması, kat içinde pek çok alternatif rotanın oluşmasını sağlıyor. Böylece hastanede dolaşan insanlar birbirleriyle daha sık karşılaşıyor ve Prentice Kadın Hastanesi diğer hastanelere kıyasla çok daha sosyal mekanlar üretiyor. Dolayısıyla Goldberg tipik düz koridor oda sistemini reddetmiş. Her bir hasta odası, merkezde bulunan hemşire istasyonunun etrafına, aralarındaki mesafeler eşit olacak şekilde yerleştirilmiş. Bu hasta bakımın çok daha kolay olmasını sağlıyor.

Kule Planı

Kulenin strüktürel yapısı inşa edildiği zamanın ilerisinde bir teknolojiye sahip. Yük taşıyıcı dış duvarlar, havacılık alanında kullanılan bilgisayar programlarının yardımıyla yapının merkezinde bulunan çekirdekten konsol çıkacak şekilde tasarlanmış. Böylesi bir mühendislik çalışmasının o dönemde bir benzeri bulunmuyor. Hatta yapının mimarının oğlu Geoffrey Goldberg’e göre, bu tarzda bir strüktürel çözümün dünya genelinde aynısı yok.

© bertrandgoldberg.org

Sonuç olarak, insan ilişkilerini temel alan yapısı, etkileyici beton formu ve çağının ötesindeki strüktürel çözümleri ile Prentice Kadın Hastanesi 70’li yılların başında pek çok mimarı brutalizm ve hümanizm ile tanıştıran bir yapı. Her ne kadar mimari olarak oldukça büyük bir öneme sahip olsa da, yapı sonsuza kadar Şikago sokaklarındaki yerini koruyamadı. Pek çok mimar ve vatandaşın itirazlarına rağmen, 2013 yılında yapının güncel biyomedikal araştırma tesislerinin ihtiyaçlarını karşılayamadığı gerekçesiyle sahipleri tarafından yıkılmasına karar verildi.