Rosenthal Modern Sanat Merkezi

by arkitektuel
23 Şubat
Müze
8589 Views

Rosenthal Modern Sanat Merkezi / Zaha Hadid

Mimar: Zaha Hadid Architects

Yer: Cincinnati, Ohio, Amerika Birleşik Devletleri

Yapım yılı: 2003

2003 yılında tamamlanan Rosenthal Modern Sanat Merkezi (Rosenthal Center for Contemporary Art – Rosenthal CAC), Ohio, Cincinnati’de bulunuyor. Şehirdeki ilk müze yapısı olan Rosenthal Modern Sanat Merkezi, açılan uluslararası bir yarışma sonucu Zaha Hadid ve ekibinin kazanmasıyla ortaya çıkmış. Aynı zamanda müze, ekibin Amerika’daki ilk projesi.

Rosenthal Modern Sanat Merkezi / Zaha Hadid

Lois ve Richard Rosenthal Modern Sanat Merkezi, bir yapının farklılığıyla dikkat çekerken aynı zamanda çevresiyle uyum içinde olabileceği inancı sonucu ortaya çıkmış. Masif kütleleriyle bağımsız ve etrafına kapalı büyük bir heykeli andırıyor. Formu ve kurgusuyla ekibin imzası haline gelmiş özgün dilinden oldukça farklı bir yaklaşıma sahip olduğunu anlayabiliyoruz. Bunun yanında aslen foksiyonu ve yaklaşımıyla müze, şehri içine çekecek bir nokta için tasarlanmış. Cincinnati’nin merkezinde olması sebebiyle bu yaklaşıma yönelmiş ekip.

1939’da yapılmış olan asıl merkez, Amerika’da modern görsel sanata yönelen ilk kuruluşlardan bir tanesiymiş. 1960’lardan beri Modern Sanat Merkezi (Center for Contemporary Art – CAC), Cincinnati’de bir ticari binanın bünyesinde yer alıyormuş. 1980’de ise bulunduğu yapıda kaybolmuş hale gelen Modern Sanat Merkezi için yeni yapı tasarlama, tamamen modern sanata adanmış bir yapı tasarlama fikri ortaya çıkmış. 1997’de de bunun için bir yarışma açılmış Rosenthal Modern Sanat Merkezi için.

Konsept Çizim

Zaha Hadid, yarışmadaki üç finalistten biri olmuş; Daniel Libeskind ve Bernard Tschumi’nin yanında. Her bir finalistten bir kitapçık hazırlaması istenmiş. Bu kitapçık fiziksel bir tasarım içermeyen, önerinin yalnızca kavramsal yaklaşımı anlatan bir üretim olarak istenmiş.

Hadid, müzeyi birbirinden bağımsız galeri alanlarıyla düzenleyen bir öneri sunmuş. Bu galerilerin her biri eğri bir beton düzlemden yükseltilmiş kütleler olarak düşünülmüş. Ayrıca bu galeri kütleleri hem müzenin kitlelerini tanımlayan hem de dışarıdan görünüşüne referans verecek ögeler.

Konsept Çizim

Projenin alanı ise Cincinnati’de şehrin merkezinde işlek bir caddenin köşesi. İnsan ve özellikle yaya yoğunluğunun rotası üzerinde bir yere sahip. Bu yaya hareketliliği de Zaha Hadid’in Rosenthal Modern Sanat Merkezi’ni tasarlarken ortaya attığı, müzeyi tanımlayan 2 tasarım yaklaşımından biri olan ‘Kentsel Halı’ (Urban Carpet) için ilham veren etken olmuş.

Kentsel Halı, şehrin dokusunu müzenin duvarları içine taşıyan method. Müzenin zeminindeki giriş kısmı tamamen cam cepheyle kurgulanmış ve halka açık. Halkı içeriyle davet eden ve içeride kapalı bir meydan oluşturan Rosenthal Modern Sanat Merkezi, tasarım yaklaşımıyla kendisini şehrin kamusal ağında önemli bir kentsel nokta olarak tanımlıyor; aynı zamanda önceki Modern Sanat Merkezi’nin de şehrin içinde görünmezliğini de bütünüyle değiştirmiş oluyor. Girişteki yukarı kıvrılan beton döşeme, müzenin arka duvarıyla bağlanıp bu kentsel halıyı, dolayısıyla kapalı meydandaki kullanıcıları, yükseltilmiş galerilere yönlendiriyor.

Kentsel Halı (Urban Carpet) yapının zemin kotunu tanımlarken bir diğer yaklaşım ise galeri mekanlarını kurgulamış: Yapboz (Jigsaw Puzzle). Hadid, bu kavramı farklı büyüklüklerdeki beton kutuların karmaşık düzenini tanımlamak için kullanmış. Birbirinden farklı kesitlere sahip hacimler ve aralarındaki boşluklar, 3 boyutlu bir bulmaca olarak değerlendirilebilir.

Bu yaklaşımın ardındaki mantık ise şöyle: Hadid modern sanatın birçok formda, yaklaşımda ve hatta boyutta gerçekleşen bir sanat olduğunu dolayısıyla modern sanatı sergileyecek galerilerin de birbirinden farklı olmaları gerektiğini düşünüyor. Sonuç olarak galerileri, uzunlukları, yükseklikleri ve aydınlatmaları farklılık gösteren kütlelerle oluşturuyor -mimari bir tesadüfilik yaratıyor.

Rosenthal Modern Sanat Merkezi’nde bu iki farklı yaklaşımdan arasındaki sirkülasyon da oldukça dramatik. Dikey sirkülasyon müzenin arka duvarına boyun cailerleyen merdiven ve rampalarla sağlanıyor, zik zak oluşturan merdivenler zeminden en üst kata ulaştırıyor kullanıcıyı. Her bir merdiven kolu, dövme çelik ile yapılmış ve siyaha boyanmış. Yapının içinde dikkat çarpıcı etki yaratan merdivenlerin her biri, çatıda oluşturulmuş tavan pencereleriyle aydınlanıyor. Bu da tüm mekanı baştan aşağı saran bir ışık ve yapıya da etkileyici bir aydınlanma sağlıyor.

Rosenthal Modern Sanat Merkezi, 2003’te tamamlandığında ve hizmete başladığında, Zaha Hadid, Amerika sanat müzesi tasarlayan ilk kadın oldu. Bunun yanında Rosenthal Modern Sanat Merkezi, bu dalda en seçkin kurumlardan birine yakışır şekilde, Amerika’nın en büyük, en dinamik modern sanat galerilerinden biri haline geldi.