Salerno Maritime Terminali

©Helene Binet

Mimar: Zaha Hadid Architects

Yer: Salerno, İtalya

Yapım yılı: 2016

Zaha Hadid Architects ekibinin kurucusu vefat ettikten sonra tamamlanan ilk projesi olan Salerno Maritime Terminali, 25 Nisan 2016’da hizmete açılmış. Proje, ilk olarak Salerno şehrinin ekonomik, sosyal ve çevresel yenilenmesi için geliştirilmiş projeler ve programlar kapsamında ortaya çıkan bir tasarım. 1993’te başlayan yenileme projeleri kapsamında 2000 yılında uluslararası bir yarışma açılmış ve Zaha Hadid Architects bu tasarımıyla yarışmada birinci olmuş, fakat yaklaşık 16 yıl sonra hayata geçirilmiş.

©Archello

Salerno Maritime Terminali, vapur, feribot ve gemi seferlerinin sağlandığı bir terminal niteliğinde. Yapı, şehirde aynı zamanda kamusal alan olan, şehrin limanına ve marina alanı boyunca ilerleyen bir iskele üzerinde yer alıyor. Yenileme projesi kapsamında ortaya çıkmış yapının tasarımında hedef, şehrin denizle olan bağlantısını kesmemek ve hatta bu bağlamda şehrin denizle olan ilişkisini bir nebze arttırmak. Denizle şehir arasındaki ilişki, Salerno’nun yerel yapısı ve denizden esinlenen yapının istiridyeyi andıran formu da ekibin bu düşüncesini destekler nitelikte.

©Helene Binet

Salerno Maritime Terminali, asimetrik yapıda bir kabukla oluşuturulmuş. Bu istiridye kabuk, yapının içinde kendinden daha hassas olan elemanları korurken aynı zamanda yolcuların yoğun turist sezonunda Akdeniz güneşinden kaçabilmesine olanak sağlıyor.

Bu kabuğun koruduğu iç mekan üç ana, birbirine kenetlenen program etrafında kurgulanmış: gümrük kontrolleri ve gemi seyahatlari için yönetim ofisleri, uluslararası feribot, gemi seferleri terminali ve yerel, bölgesel vapur seferleri terminali.

©Helene Binet

Salerno Maritime Terminali, şehirden gelirken hafif eğimli iskele alanıyla karşılıyor kullanıcıyı. Burada aslında bir nevi içerideki rampalı kurgunun sinyali veriliyor. İskelenin şehir tarafından yaklaşan kullanıcı terminalin içine girdiğinde birbirinin içinden akan mekanlardan ilerliyor. Rampalarla düzenlenmiş olan terminal, kademe kademe yükselerek yolcuları ulaşım araçlarına ulaşacakları seviyeye kadar çıkarıyor. Bu rota üstünde kullanıcıların geçtiği mekanlar, yapıda restaurant ve bekleme alanı olarak kullanılan merkez kısmının etrafında düzenlenmiş şekilde.

©Helene Binet

Salerno Maritime Terminali’nde farklı kullanımlar için üç farklı sirkülasyon düzenlenmiş. İtalya bölgeleri arası taşıtları kullanacak olan yolcular için terminalde hızlıca ilerleyebilecekleri bir rota düşünülmüş. Zemin kata ulaşan yolcular, rampalarla bir üst kottaki taşıt girişi bölgelerine ulaştırılıyor. Diğer bir yandan uluslararası yolculuk yapacak olan kullanıcılar dizi dizi mekanlardan geçip gemilerin olduğu alanlara ulaşılıyor.

Bu ikinci rota da ekibin en çok dikkat ettiği nokta, mekanlar arası eklemsiz bir bağlantı oluşturmak ve bu sayede yolcuların gerekli kontrollerden akıcı bir şekilde taşıta ulaşmasını sağlamak. Bir diğer rota da gelen yolcular için; tüm gelen yolcular aynı salona ulaşıp buradan Salerno Maritime Terminali’nin çıkışına ve tekrar hafif meyilli iskeleye ulaşıyor.

©Helene Binet

Terminalin en dikkat çekici yanlarından biri aynı zamanda liman girişinin yakınında bir deniz feneri görevi görmesi. Işıklandırmasıyla limanın içinde parıldıyor. Hem limana yaklaşan gemileri hem de terminale gelecek olan yeni yolcuları karşılayan bir yaklaşımı var.

©Hufton+Crow

Terasları ve pencerelerinden İtalya’nın kıyı şeridine eşsiz manzaralar yaratan Salerno’nun yeni terminali deniz ve kara arasında hem görsel hem de işlevsel olan pürüzsüz bir bağlantı yaratıyor. Ekip yapıyı akışkan ve masif mekanı birleştiren bir formasyon olarak nitelendiriyor. Terminal aynı zamanda, Salerno’ya gelen yolcu kapasitesini de arttıyor.