© Archives of Kiyonori Kikutake / ArchEyes

Japon mimar Kiyonori Kikutake tarafından tasarlanan Sky House Metabolist mimarinin en önemli örneklerinden bir tanesi. Kenzo Tange’nin önderliğinde 1960 Tokyo Tasarım Konferansı’nı düzenlemek için bir araya getirilen bir dizi Japon mimarın –Kiyonori Kikutake, Kusho Kurokawa, Fumihiko Maki, Kenji Ekuan, Noboru Kawazoe, Masato Otaka, Takashi Asada- çıkardığı bir dergi ve kurduğu grup olan Metabolistler, Japon mimarisini dünyaca bilinir bir seviyeye getirmeyi planlayan yenilikçi olduğu kadar geleneklerden de izler taşıyan bir grup.

© Archives of Kiyonori Kikutake / ArchEyes

Metabolist grubun ismini duyurmaya başladığı 60’lı yılların başında projeleri ile belirli bir üne sahip belki de tek üyesi olan Kiyonori Kikutake, kendi aile evi olan Sky House’u 1958 yılında inşa etmiş. Metabolistlerin ileri sürdüğü yenilikçi fikirlerin yerel ölçekte gerçeğe dönüştüğü bir proje olan Sky House, Kikutake’nin deneysel yapısının da bir temsilcisi.

Plan Kurguları

Sky House, yerden 4,5 metre yüksekte bulunan 10mx10m lik bir betonarme döşeme plaka ve plakanın dört bir kenarının orta noktasında bulunan oldukça büyük betonarme ayaklardan oluşan bir yapı. Tasarımın orijinalinde yerden yükseltilmiş betonarme plak ile toprak arasında yere inen beton bir merdiven bulunuyor.

Kikutake zemin ile yüksetilmiş döşeme arasındaki kısmı boş bırakarak evin zamanla genişlemesine ve mekan ihtiyaçlarına göre şekil değilştirmesine izin vermiş. Kikutake ailesi çocuklarının doğumu ile birlikte bu negatif mekanı yapıya eklemlenen kapsul biçimindeki hacimler ile doldurmaya başlamış.  2011 yılında ölümüne kadar mimar tarafından kullanılan ev zamanla genişlemiş ve eksilmiş. Mimarın esnek ve açık olarak kurguladığı plan şeması bir fonksiyonalizm eleştirisi olarak görülebilir.

© Iwan Baan

Kikutake, özellikle Metabolistler arasında Kusho Kurokawa’nın üzerinde sıkça çalıştığı kapsül fikrini Sky House’a entegre etmiş. Adına kapsül değil de ‘move-net’ dediği birimleri kullanan Kikutake evin dinamik bir karaktere sahip olmasını sağlamış. Kikutake’nin ürettiği yapısal esneklik sayesinde ev 50 yıl boyunca çeşitli yenilikler ile sürekli bir değişim hali içerisinde kalmış.

© Iwan Baan

Sky House’u Japon mimarisinin en önemli projelerinden biri yapan temel özellik, basit bir aile evinin ideolojik bir duruşunun olması. Proje, bu bağlamda genellikle Villa Savoye ile sıklıkla karşılaştırılır. Özellikle Batı’nın Japon mimarisi üzerindeki etkisi düşünüldüğünde, Kikutake’nin kısmen de olsa Le Corbusier’den etkilendiğini söylemek de çok yanlış olmaz. Ayrıca Sky House, Kenzo Tange’nin ve diğer metabolistlerin de buluşmak için sıkça kullandığı bir mekan olarak Japon mimarlık tarihinde yerini alıyor.