Sydney Opera Binası (Sydney Opera Evi) dünyanın en önemli mimari simgelerinden bir tanesi. Danimarkalı mimar Jørn Utzon tarafından 1973 yılında tasarlanan yapı, 2007  yılında UNESCO tarafından Dünya Mirasları Listesi’ne eklenmiştir. Utzon, Sydney Opera Binası tasarımı ile 2003 yılında Pritzker Ödülü’nü kazanmıştır.

Dünyaca ünlü binanın tasarımı 1956 yılına dayanmaktadır. Avustralyadaki New South Wales (Yeni Güney Galler) Hükümeti, 1956 yılında Sydney’de opera ve senfoni orkestraları konserleri için tasarlanacak iki performans salonu dizaynı için bir yarışma açmıştır. Yarışmaya birkaç basit eskiz çizimi ile katılan Jørn Utzon’un çizimleri yarışma jürisi Eero Saarinen tarafından oldukça beğenilmiştir. Utzon’nun tasarımı dünyanın en büyük binalarından biri haline gelebilecek potansiyelde görülmüş ve opera binası konsepti kabul edilmiştir.

Sydney Opera Binası’nın yapımına 1959 yılının Mart ayında başlanmıştır. Önceden proje yerinde bulunan Fort Macquarie Tramvay Deposu yıkılarak, yeni opera binası şehrin oldukça önemli bir noktasına yerleştirilmiştir. Proje üç temel bölüme ayrılarak inşa edilmiştir: Sydney Limanı’na bakan podyumun inşası, yapıyı kaplayan dış kabuğun inşası ve iç mimarinin tamamlanması.

Yapının ilk aşaması olan podyumun inşasına Jørn Utzon henüz Sydney Opera Evi’nin tasarımını tamamlamadan başlanmıştır. Bu nedenle, yapının belirli bölümlerinde strüktürel problem oluşmuştur. Bu problemleri çözmek adına podyumda 1963 yılında çeşitli değişikliklere gidilmiştir ve yapı bittikten sonra yeniden inşa edilmiştir.

1957-1963 yılları arasında, yapının mimarı John Utzon ve yapının inşaat mühendislik işlerini üstlenen Arup firması birlikte çalışarak, yapının küresel şeklini strüktürel olarak mümkün kılan bir kabuk sistemi geliştirmişlerdir. Tam 12 kez denedikten sonra, bir kürenin kesitlerinden oluşan nervürlü prekast beton kabuk sistemi oluşturulmuştur.

Utzon, her bir kabuğun mavi derin okyanustan çıkan beyaz yelkenler gibi gözükmesini amaçlamıştır. Bu estetik görüntüyü oluşturabilmek amacıyla  yapının çatısı İsveç’ten getirilmiş 1,056,000 adet beyaz seramik fayans ile bezenmiştir. Yapının ikonik çatısını inşa etmek tam 11 yıl sürmüştür.

Jørn Utzon, 1966 yılında yapının masrafları gittikçe arttığı için projeden istifa etmek zorunda kalmıştır. Utzon istifa ettikten sonra yerine Avustralyalı mimarlar Peter Hall, DS Littlmore ve Lionel Todd getirilmiştir. Proje, 2,194. prekast kabuk parçası takıldıktan sonra projenin ikinci aşaması tamamlanmıştır.

Projenin üçüncü aşaması, Utzon’ın istifası sonrası göreve gelen 3 mimar tarafından sürdürülmüş ve Utzon’ın orijinal tasarımında pek çok değişikliğe gidilmiştir. Avustralya Yayıncılık Komisyonu’nun isteği doğrultusunda, Utzon’ın tasarımında bir çok işlevli opera/konser salonu olarak tasarlanan ana salon yalnızca konserler için tasarlanmış bir salon haline getirilmiştir. Bu ana salon toplam 2,800 kişi kapasitelidir.

Orijinal projede sahne oyunları için tasarlanmış küçük ikinci salon, opera ve bale salonuna dönüştürülmüş ve bu ikinci salona Opera Tiyatrosu adı verilmiştir. Bu iki büyük salona giriş yapının dışına yerleştirilmiş görkemli merdivenler ile sağlanmaktadır. Orijinal tasarıma üç daha küçük tiyatro sahnesi, bir kütüphane, sinema, üç restoran, altı bar ve altmış adet soyunma odası eklenmiştir. Opera Binası, toplamda 1000 odaya sahiptir.

Konser Salonu

Yapının cephesini oluşturan büyük camlar, dikey tirizler ile desteklenerek kabuklara bağlanmıştır. Bu tirizler arasında bulunan bronz çubuklar 2000 adet cam levhanın ayakta durmasını sağlamaktadır. Yapıda kullanılan camlar çift cidarlı olup iki cam tabakasının arasına yerleştirilen plastik tabaka cama dayanıklılık vermekte ve ses yalıtımını arttırmaktadır.

Sydney Opera Binası 1973 yılında Kraliçe Elizabeth tarafından açılmıştır. Yapının toplam maliyeti 102 milyon doları bulmuştur. 1989 yılında gerçekleştirilen menfez ve seramik bakım ve tamiratı için 86 milyon dolar harcanmıştır.