©Fernando Guerra

Therme Vals, 1996 yılında İsviçre’nin Graubünden bölgesindeki sıcak su kaynaklarının üstünde yapılmış olan bir spa yapısı. 7132 Hotel‘e bağlı bir spa merkezi olan Therme Vals, tarzını yansıtan, tam bir duyumsal deneyim imkanı sağlayan eşsiz bir mimarlık örneği. ”Dağ, taş ve su, taşın içindeki yapı, taş ile yapı, dağdan çıkan yapı, dağın içindeki yapı -bu kelime ve söz öbeklerinin çağrışımları mimari olarak nasıl yorulanır?” diyor bu yapıda yola çıktığı felseye ışık tutmak için Peter Zumthor.

©Archdaily

Tasarımda fikir mağara veya bir taş ocağı benzeri bir strüktür yaratmak. Bundan yola çıkarak sıcak su hazularının bulunduğu yapı, tepeye yarıya kadar gömülmüş durumda ve bir yeşil çatı ile örtülüyor. Bu da yapıyı saran doğal çevrenin bir uzantısı olmayı sağlamak amaçlı yaklaşımın bir parçası. Aynı zamanda Therme Vals, bölgedeki taşocaklarından çıkarılan, yerel bir taş türü olan Valser Kuvarzit’inden yapılmış levhalarla oluşturulmuş içte ve dışta. Tasarım süreci için bu taş sürekli bir ilham kaynağı oluyor ve tabiki özenle kullanılıyor yapıda.

©Dominik Gehl

Mekan, ziyaretçilerin lüks içinde sıcak suyun ve içinde geçirilen vakitin antik zamanlardan beri bilinen yaralarının tekrar keşfetmeleri için tasarlanmış ek olarak. Işık ve gölge, karanlık ve aydınlık, kapalı alan ve çizgisel mimari elemanların kombinasyonu ile birlikte ziyaretçilere bir hayli duyumsal ve canlandırıcı deneyim sağlıyor Therme Vals. Bu da Zumthor’u eşsiz kılan mimari yaklaşımının sadece bu yapıdaki bir yansıması.

©Fernando Guerra

Yapının iç düzeninde esas alınan özenle düzenlenmiş sirkülasyon ağı. Bu ağ, ziyaretçileri asıl fonksiyon olan kaplıca alanına yönlendirirken gidiş yolu üzerinde Zumthor’un ziyaretçinin kendi keşfine bıraktığı alanları da vurguluyor. Yapının içerisindeki bakışlar da her an kontrol altına alınmış; istenilen yerde manzara açığa çıkmış veya tamamen dışaarıdan soyutlanmış içerisi.

©Fernando Guerra

Dağın içindeki taş şehrin büyüleyen mistik karakteri, karanlık ve aydınlık, ışığın suda ve buharda yansımasıyla oluşturduğu oyunlar, bu taş dünya içinde kaynayan suyun sağladığı eşsiz akustik nitelik, çııplaklık ve sıcak taşların hissi, kaplıca ritüeli; Zumthor’u yönlendiren fikirlerdenmiş. Tasarımda bu elementlerle çalışma, onları bilinçli bir şekilde uygulama ve bu forma adapte etme en baştan beri bir amaç. Yapıyı oluşturan taş duvarlar da, bu bağlamda, insan vücuduyla yarışmayacak fakat ona bir mekan sağlayıp vücudunu bu rahatlama alanında şımartacak şekilde tasarlanmak istenmiş. Peter Zumthor imzasının çoğu başka mimarın düşünmeyeceği kuramlarla oldukça sağlam bir şekilde atmış diyebiliriz kısaca.

©Fernando Guerra

”Therme Vals’ı saran sıcak su ağı, yapıyı oluşturan blokların arasında tasarlanmış bir negatif mekan; tüm yapı boyunca akan ve akarken her şeyi birbirine bağlayan, tüm bu deneyimde huzurlu bir ritim yaratan mekan. Tüm mekanın etrafında dolaşması, keşif yapmak anlamına geliyor. Tıpkı bir ormanda yürüyormuş gibi. Herkes, kendine bir yol arayışında.” diyor Peter Zumthor.