©Fernando Guerra | FG+SG

Tolo Evi (Casa Tóló), Portekiz’’in Vila Real bölgesinde Ribeira de Pena kentinde 2005 yılında tamamlanmış bir konut projesi. Ünlü mimar Alvaro Siza’nın oğlu Alvaro Leite Siza tasarımı ev, 1000 metrekarelik oldukça eğimli bir arazide bulunuyor. Tolo Evi, arazinin karakterini kullanıp, topoğrafyasını takip eden bir ev kurgusu yaratıyor. Sade beton strüktürleriyle Leite Siza’nın tasarımı konut, tepeye yerleşen bir tatil evi.

©ArchDaily

Tolo Evi, 3 yatak odası, bir ‘sosyal’ banyo, bir yaşam alanı, bir yemek odası, küçük bir mutfak ve yine küçük bir havuz barındırıyor. Proje bu fonksiyonlarını oldukça dik eğime sahip ince ve uzun alanında bir araya getiriyor. Alanın karakteri nedeniyle Tolo Evi, bir sürü kota yayılan, cepheleri güneye yönelen bu nedenle optimal güneş ışığı kullanımını gerçekleştirebilen ve tepeyle gitgide yükselmesi nedeniyle çevredeki doğaya etkileyici manzaralar sağlayabilen bir ev. Yalnızca alanın darlığından dolayı evin bazı alanları ince uzun hacimler kurguluyor.

©Fernando Guerra | FG+SG

Evde bütünlüğü ve fonksiyonelliği sağlamak açısından, evin ana girişi arazinin en üst noktası olan, araçla yaklaşılabilen cadde kotunda kurgulanmış. Yol, arazinin kuzey en üst kısmına yaklaştırıyor araçları. Bu girişin yanında evin en alt kısmında da ağaçlık alanın içinden eve yönlendiren bir patika mevcut. Projedeki bu arazi parçalaması, dik topoğrafyanın sonucu. Bu parçalama, evin bütününü küçük, birbiriyle bağlantılı hacimler halinde kurgulamayı doğurmuş. Siza, alanda bir eşitsizlik yaratarak arazinin daha güvenli ve mantıklı bir şekilde kullanılmasını sağlıyor. Bu şekilde alanda gözlemlenen tek bir kütle evin tek bir kısmını yansıtıyor, evin farklı fonksiyonları görünüş olarak netleştirilmiş oluyor.

©Fernando Guerra | FG+SG

Tolo Evi, özenli ve modüler bir geometrik soyutlamadan doğuyor. Arazinin morfolojisine uygun olarak bu modüller zaman zaman döndürülmüş; hem komşu istinat duvarına olan mesafeyi korumak için hem de alanda özgürce hareket etme kabiliyetini yansıtmak için.

Arazinin merkezinde lineer bir yerleşimle Leite Siza, önceden varolan ağaçları korumayı amaçlamış. Tolo Evi’nin bütün çevresi ağaçlarla kaplı bir alandan oluşuyor ve Leite Siza bunun sürekliliğini koruyarak bu karakteristik bütünlüğü bozmamayı amaçlamış.

©Fernando Guerra | FG+SG

Tolo Evi’nin bulunduğu arazinin dengesizliği eve üçüncü bir fonksiyon atıyor. Bu fonksiyonların ilki evin kendisi ve içi, ikincisi alandan kaynaklı farklı kotlara yayılmış teras bahçeler ve son olarak alanı sınırlayan alt ve üst kotlar arası yaya bağlantısı. Ev, aslında bir çeşit patika. Formuyla, dışarıda ve içeride bunların yansıması olarak yer alan merdivenleriyle, hem bu yaya rotasını oluşturuyor hem de evin kütleleri arasındaki bağlantıyı. Evin çatı alanları da bu yaya aksı üzerindeki merdivenler arasındaki bahçelerin etrafından dolanan kaldırımlar. Dış merdivenler iç kısmın tavanı görevi görürken, çatı döşemeleri de teraslar: ülkenin kuzeyinde dağlık alanlarında kullanılan geleneksel verandalar gibi (evlere bitişik parke taş kaplı alanlar).

©Fernando Guerra | FG+SG

Projede hacimlerin belirli bir kısma kadar gömülmesi aslında ekonomik olarak kaynakların ve araçların azlığından kaynaklanmış fakat evin içinde bu şekilde sıcaklık ve güvenlik açısından pozitif bir etki yakalanıyor. Kısmen gömülü Tolo Evi, çatıların oluşturduğu terasların katkısıyla bahçeye direkt bağlantı sağlıyor ve böylece ev bulunduğu araziyle bir bütün haline geliyor. Brüt beton kullanımı da eve alanda önceden var olan kayalarmış gibi bir görünüm katıyor. Brüt betonla sürekli bir strüktür yaratımı hem Tolo Evi’ne hem dışavurumcu bir tutum katıyor hem de ekonomik kaynakların mütevazı bir şekilde kullanılmasını sağlıyor. Yapı, gömülü karakteri ve yer altı suyu nedeniyle PVC bir tabakayla sarmalanmış.

©Fernando Guerra | FG+SG

Tolo Evi’nde kaplama taşı olarak da betonarme tercih edilmiş. Bu katmanla arazi arasında bir hava katmanı düşünülmüş: yer altı su tablasına sahip arazide düzgün bir su yalıtımı ve termal davranış sağlayabilmek için. Brüt beton duvarların dış görünümleri özel bir kalıplar kullanılarak sağlanmış.

Çatı kısımları ısı yalıtımı ve kaymayı önleyen yer karolarıyla düşünülmüş. Bazı teras alanları da yeşil çatı şeklinde kurgulanmış. İçeride taşıyıcı görevi olmayan duvarlar, kum dolu çimento blokların alçı ve beyaz boya ile kaplanmasıyla oluşturulmuş. İç mekandaki döşmeler ahşap, her türlü doğrama ise yalıtım için metal seçilmiş.

©Fernando Guerra | FG+SG

Tolo Evi, farklı açılardan farklı algılanan hacimselliğe sahip bir kurgu. Leite Siza’nın tasarımı ne yatay ne de dikey bir mimarlık tanımlıyor. Hem arazinin karakteri hem de ünlü mimar Alvaro Siza’nın oğlunun yaklaşımıyla eğik bir mimari tanımlanmış Tolo Evi’yle. Yarattığı yeni mimariyi de Alvaro Leite Siza, yine kendi özgün çizgisiyle sunuyor kullanıcıya.