© www.heals.com

Terör Kulesi olarak da bilinen Trellick Kulesi (Trellick Tower), Batı Londra’nın en ikonik mimari yapılarından bir tanesi. Erno Goldfinger tarafından tasarlanan ve yapımı 1972 yılında tamamlana kule, sosyal bir toplu konut projesi. Özellikle Le Corbusier’nin toplu konut modüllerinden ve Unite d’Habitation’dan esinlenen Erno Goldfinger, Londra’nın en karakteristik konut binalarından birine imza atmış.

© Flickr – IK’s World Trip

Trellick Kulesi, Goldfinger’ın tasarladığı ve 1967 yılında tamamlanan Balfron Kulesi’nin daha uzun ve yeni bir versiyonu olarak tanımlanabilir. 100 metreye yakın yüksekliği ve brutalist karakteri ile Trellick Kulesi bulunduğu bölgenin silüetini domine eden bir karaktere sahip. Yapı, yüksek apartman blokları devrinin olumsuz sosyal sonuçları nedeniyle pöpülerliğini yavaş yavaş kaybetmeye başladığı bir dönemde tamamlandı.

© www.heals.com

Kule, birbirinden farklı fakat ortak noktaları olan işlevlere sahip iki hacimden oluşuyor. Ana hacimde konut birimleri bulunurken, kütlesel olarak daha ince olan servis kulesi her üç katta bir ana kütleye bağlanıyor. Servis hacminde kulenin ana sirkülasyon elemanları olan merdivenler, asansörler ve mekanik odalar yer alıyor. Servis hacminin kulenin geri kalanından tamamen ayrılması, yapıya özgün bir kimlik kazandırıyor.

Aksonometrik Perspektif

Goldfinger’ın aldığı özgün tasarım kararlarından bir diğeri ise Trellick Kulesi’nin sakinlerinin dairelere ulaşım şekli. Goldfinger, her biri iki katlı 9 farklı konut birimi tasarlamış. Tüm bu birimlere girişler servis kulesine bağlanan her üç kattan birinden sağlanıyor. Dairenin içine yerleştirilen merdivenler ise kullanıcıları daire içindeki katlara yönlendiriyor. Goldfinger, bu sayede binanın içindeki koridor sayısını azaltırken apartmanların tüm kat boyunca uzayabilmesini hedeflemiş. Böylece daireler kulenin iki karşı cephesinden de dışarıya hakim olabiliyor. Her ne kadar basit bir tasarım fikri olarak gözükse de, Goldfinger’ın bu kararı 100 metre yüksekliğindeki bir kulede yaşam kurgulamak açısından oldukça önemli.

Trellick Kulesi, bu özelliği sayesinde geleneksel kule apartman birimleri ile kıyaslandığı zaman en geniş dairelere sahip toplu konut yapısı. Dairelerin içini de özenle tasarlayan Goldfinger, yarattığı korkutucu görünümün içinde oldukça cazip bir yaşam kurgulamış. Pencerelerde kullanılan çift cam ses yalıtımı sağlarken, pencerelerin dönebilir şekilde tasarlanması temizlik açısından kolaylık sağlıyor. Ayrıca Goldfinger dairelerin içine mekan tasarrufu yapan detaylar eklemiş. Örneğin tuvaletlerde açıldığı zaman yer kaplamayan kayar kapılar tercih edilmiş.

© Archdaily

Yapının en dikkat çekici unsurlarından biri olan servis kulesi, en üst kısmında teknik ekipmanların büyük bir kısmını bulunduruyor. Kulenin tepesindeki büyük konsol yapı konutlar için kazan dairesi ve su deposu işlevi görüyor. Bu iki teknik hacmin kulenin en üst kotunda bulunması dönemin şartları göz önünde bulundurulduğunda oldukça mantıklı bir karar. Su ve ısı tesisatının aynı yerde bulunması boru sayısını azaltırken, tesisatın en yüksek noktada bulunması, yüksek basınç sayesinde suyun her noktaya kolayca ulaşabilmesini sağlıyor.

© Wikimedia Commons

Trellick Kulesi’nin brutalist kimliği, cephesinde kullanılan çıplak beton yüzeyler ile iyice vurgulanmış durumda. Yapının cephesinde dikey ve düşey elemanlar oldukça sade bir şekilde ön plana çıkarılmış. Kulenin kuzey cephesi tüm kat yüksekliğindeki galeri pencerelerini bulunduruyor ve iki kule arasındaki köprülerin yarattığı yatay etkiyi devam ettiriyor.

© Archdaily

Bu ikonik mimari başyapıt, ilgisizlik ve bulunduğu bölgenin sosyal yapısı yüzünden suç ve olumsuz etkenler ile bağdaştırılsa da kulenin 1998 yılında korumaya alınmasıyla beraber yapı eski değerini yeniden kazandı. Goldfinger’ın eseri günümüzde hala sosyal konut olarak kullanılıyor.

Trellick Kulesi, en son olarak Netflix’in Black Mirror dizisinin Bandersnatch bölümü ile gündeme geldi. Kule, dizinin film olarak yayınladığı son bölümünde Colin Ritman karakterinin evi olarak gösteriliyor.

Kaynaklar

• Tim Winstanley. “AD Classics: Trellick Tower / Erno Goldfinger” 18 Jan 2019. ArchDaily. Accessed 19 Jan 2019. <https://www.archdaily.com/151227/ad-classics-trellick-tower-erno-goldfinger/> ISSN 0719-8884