©Yunus Özkazanç

Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından düzenlenen davetli proje yarışmasında birinci seçilen Avcı Architects grubuna ait bir proje. Ankara, Çankaya’da bulunan Türkiye Müteahhitler Birliği Genel Merkez Binası, Doğukent Bulvarı üzerinde yer alıyor ve doğuda uzanan vadi manzarasına hakim.

©Yunus Özkazanç

2012 yılında inşaasına başlanan ve 2013 yılında tamamlanan yapı, İngiltere’nin en prestijli mimarlık ödüllerinden biri olan Building Awards 2014’te “Yılın En İyi Uluslararası Projesi” ödülüne layık görüldü. Yarışmada “üstün entegre tasarım anlayışı” ve “mimarlık ve inşaat sektörlerinde eşik yükselten yaklaşımı” sebepleiyle ödülü kazanan yapı, Haziran ayında da en yüksek LEED kategorisi olan LEED Platinum Sertifikası’nın sahibi oldu.

©Yunus Özkazanç

TMB Genel Merkez Binası, mimari dili ile tüm Türkiye’de mimarlık anlayışında çıtayı yükselten bir proje oldu. Proje farklı disiplinlerden oluşan büyük bir ekiple yönetildi. Hem uluslararası hem de yerli grupları da içinde bulunduran bu ekibin içinde çevre mühendisliği firması olan Londra tabanlı Atelier Ten de vardı. Proje yönetimi açısında da örnek bir proje olmayı başardı TMB Merkez Binası Türkiye’de.

©Yunus Özkazanç

Yapı, Türkiye’nin müteahhitlik konusundaki başarısını simgeleyen bir eser olarak tasarlanmış. Dünyada bu konuda Çin’den sonra 2. sırada yer alıyor Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri de 3. sırada. Bunun yanında TMB Genel Merkez Binası’nın LEED Platinum’a sahip olması, Türkiye müteahhitliğinin çevreye dost olma isteğini de vurguluyor -en azından bazı çevreler tarafından.

TMB Genel Merkez Binası, tipik ofis binası fonksiyonlarını ve aynı zamanda bir dernek binası ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmış. Yapı, fonksiyonları farklı bir kütle kompozisyonuyla vurguluyor. İçinde yönetim ve müteahhitlik konusunda rehberlik için ofisler bulunan yapı, buna ek olarak bir konferans salonu, sergi alanı, ziyaretçiler için kaynak kütüphanesi bulunduruyor.

Kütle diyagramı

Yapının tasarımında ışık tutan iki hedef; TMB’nin kurumsal şeffaflık ilkesinin yapıya yansıtılması ve bu bağlamda yapının içinde ve dışında geçirgenliğin esas alınması. Bu hedef, yapının zemin kotlarında kentle ilişkisi olan fonksiyonların bulunması böylece kamusal alanın devam etmesinin sağlanması ve yapının içinde tasarlanan atirum alanıyla bina içindeki katlar, daha kamusal olan zemin kotu ve özel alanların olduğu üst kotlar arasında görsel bir ilişki kurulması ile gerçeğe dönüştürülmüş.

©Yunus Özkazanç

Avcı Architects imzalı tasarımı farklı kılan önemli unsurlardan biri de pasif ısıtma ve soğutma teknikleri açısından Türkiye’de ilk kez bu projede kullanılan Termal Labirent Sistemi ve Chilled Beam yani Soğuk Kirişler.

Termal Labirent Sistemi: Yaz aylarında gece ısısını depolayarak gündüz havasını pasif olarak soğutmaya yardımcı olan bir batarya işlevi görmektedir. Kışın ise toprak altının öz ısısını kullanıp gündüz havasını pasif olarak şartlandırmaktadır.

©Yunus Özkazanç

Soğuk Kirişler: Termal Labirent Sistemi ile entegre çalışan bu sistem, labirentten gelen ve döşemeler içindeki borulara geçmiş olan havanın ortam koşullarına göre kontrol edilerek son ısıtma/soğutmaya yardımcı oluyor.

*Bu döngü sayesinde yapay havalandırma sistemlerine daha az yük bindirilmiş oluyor; enerji tüketiminin ve ekipman maliyetlerinin önüne geçiliyor.

©Yunus Özkazanç

Türkiye Müteahhitler Birliği Genel Merkez Binası yapısının cephesi ise iki katmandan oluşmakta. Cepheyi oluşturan ilk katman cam panel sistem, ikinci katman ise paslanmaz mesh. Paslanmaz mesh cephe sistemi, bina kullanıcılarının dış ortamla bağını koparmadan gölgelendirme ve güneş kontrolü sağlıyor.

©Yunus Özkazanç

Son olarak yukarıdaki özellikleriyle LEED Platinum sertifikasını kazanmış olan Türkiye Müteahhitler Birliği Genel Merkez Binası, tüm disiplinlerin mimar tarafından koordine edildiği bir yer. Aynı zamanda AR-GE çalışmalarının yapılarak Türkiye’deki inşaat ve malzeme sektörünün gelişimine katkıda bulunan ve yerel malzemelerin kullanımını teşvik eden, bir entegre tasarım ürünüdür.