VCU Modern Sanat Enstitüsü

VCU Modern Sanat Enstitüsü - Steven Holl

Mimar: Steven Holl Architects

Yer: Richmond, Amerika Birleşik Devletleri

Yapım yılı: 2018

Steven Holl’un geçtiğimiz günlerde tamamlanan yapısı Virginia Commonwealth University (VCU) kampüsünde bulunan VCU Modern Sanat Enstitüsü (Institute for Contemporary Art at VCU), üniversiteyi ve kampüs çevresindeki toplumu birbirine bağlamayı hedefleyen bir yapı. Amerika Birleşik Devletleri, Virginia, Richmond’da bulunun enstitü, kampüsün şehre açılan noktasını oluşturuyor.

VCU Modern Sanat Enstitüsü - Steven Holl

VCU Modern Sanat Enstitüsü, Broad ve Belvidere isimli iki önemli caddenin kesişiminde bulunuyor. Bu noktada ekip üniversiteye bir çeşit giriş kapısı yaratmış caddede. Amaç toplumu içeri davet eden açıklık hissini güçlendirmek. Yapının giriş kısmı performans merkezi ve Forum alanının kesişiminde bulunuyor. Bu X-Y düzleminde ilerleyen keşisimine Z doğrultusunda bir eleman ekliyor. Yapının bu kesişimde kalan kısımları “plane of present” (şu anın düzlemi) ve “forking time” (çatallanan zaman) isimli yerde bulunan galerilerle birleşiyor.

“Forking time” (çatallanan zaman) fikri modern sanat dünyasında birçok farklı paralel zaman olduğunu öne sürüyor. Tarihten beri süregelen tek bir zaman ve bunun üstanlatısı (grand narrative) fikrini sorguluyor tasarımdaki bu yaklaşımla Steven Holl. Yeni Modern Sanat Enstitüsünü de farklı karakterdeki 4 galeri ile kurgulanmış. Yapının tasarımında en önemli noktalardan biri olan esneklik, yapının bağlamına, 4 galeri mekanına, bir sürekli sergi alanına ve bunların kombinasyonlarına izin veren bir yaklaşım oluyor. Galeriler yapı içi sirkülasyonu kesintiye uğratmadan enstelasyonlar vb için kapanabiliyor.

VCU Modern Sanat Enstitüsü‘nde bu 4 galeri arasındaki dizi oldukça büyük bir asansörle sağlanıyor. En üst noktadan en alta, ya da en alttaki Forum’dan en üste kadar. İçeride çıplak bırakılmış kolonlar ve kirişler de galerilere özgün bir hava katıyor. Aynı zamanda beton tabanı ile bir bütünlük oluşturuyor. Yerde bu esneklik ögesine uygun tasarlanan bir başka detay da döşemeye takılabilen ve sanat eserlerinin sergilenmesine olanak sağlayabilen sergi elemanları.

“Plane of present” (şu anın düzlemi) ise yatayda sirkülasyonu sağlıyor. Bu düzlem, galerileri, performans mekanlarını, heykel bahçesini ve forum alanını birbirine bağlıyor. Bu mimari yürüyüş rotası (promenade) üzerinde yapıyı oluşturan elemanların hepsi farklı açılarla deneyimlenebiliyor.

Eskiz

Yaklaşık 3,800 metrekarelik alana yayılan VCU Modern Sanat Enstitüsü, iki adet giriş kısmına sahip; bunlardan biri direkt şehire diğeri ise Holl’un kurguladığı forum alanından heykel bahçesine açılıyor. İki girişte de ekip şehrin kampüsün içine akmasını sağlamayı amaçlamış. Zemin katta buna katkı sağlayacak kafe vb fonksiyonlar da kullanılmış; ayrıca geniş kapılarla içerideki etkinliğin dışarı, behçeye taşmasına olanak sağladığını söylüyor Steven Holl. Su ögesiyle tasarlanmış olan bahçe de projenin “Thinking Field” yani “Düşünme Alanı”.

VCU Modern Sanat Enstitüsü, hem iç hem de dışında zamanda bir hareket olarak düşünülebilir. Dışarıda yapıya yaklaşılırken enstitü, değişen persektifleriyle çözülmeye başlıyor. Yürüdükçe değişen zeminle yapının bu yaklaşım içerisinde yavaş yavaş tamamlandığını vurguluyor. Aynı zamanda kuzey, doğu ve güney yönlerinden bakıldığında yapının kütlelerinin dönerek oluşturduğu çift dikey geometri, yapının fark edilmesine ve yine yaklaştıkça çözümlenen, değişen şekillerin gözlemlenmesine olanak sağlıyor. Akşam ise buzlu camlar ve ışıklandırmayla yapı şehir içindeki aktifliğini koruyor.

Cephede kullanılan mat, yarı saydam camlar ve eskimiş titantum çinko kaplama aynı yeşilimsi gri tonlarına sahip. Bu da yapının değişen karakterine katkı sağlıyor. VCU Modern Sanat Enstitüsü, ışığa bağlı olarak, monolitik opaklıktan çeşitli yarı saydamlıklara geçiş yapıyor.

Yapının 4 adet çatı bahçesi var buralar hem heykeller hem de enstelasyonlar için düşünülmüş mekanlar. Bu bahçeler aynı zamanda LEED Gold sertifikasına sahip binanın yeşilliğine birer katkı. Yapı, jeotermal kuyularla ısıtılıp soğutuluyor. Böylece kışın ısınmak için yazın depolanmış olan sıcaklığı kullanıyor.

VCU Modern Sanat Enstitüsü, modern sanat sergilerine yeni bir mekansal enerji getiriyor. Yapının mimarisi, okulun en başarılı fakültesi olan sanat fakültesine, sergilerin, film gösterimlerinin, halka açık derslerin, perormansların, sempozyumların, toplumsal etkinliklerin düzenleneceği bir araç oluyor. Üniversiteyi, tüm şehri ve ötesini birbirine bağlıyor.