Xanadú, Ricardo Bofill’in mimarlık ofisi Ricardo Bofill Taller de Arquitectura’nın uzayda bahçe şehir (garden city) teorisini denedikleri deneysel bir konut projesi. Ebenezer Howard’ın ortaya attığı bahçe-şehir ütopik şehircilik akımı, pek çok mimar ve şehirciye kent ve insan ölçeğinde ilham vermiştir. Ricardo Bofill, bu akımdan etkilenerek İspanya’nın La Manzanera bölgesinde 18 yazlık ev tasarlamıştır. Xanadú, bu projedeki evlerden bir tanesidir ve Ricardo Bofill’in en ünlü eserlerinden La Muralla Roja’nın  ve El Anfiteatro’nun komşusu.

La Manzanera projesi hakkında detaylı bilgiyi La Manzanera yazısında bulabilirsiniz.

© Ricardo Bofill

Xanadú’nun tasarımı, kale konsepti üzerinden ilerlemiş. Evin formu La Manzanera bölgesinde bulunan Peñon de Ifach isimli doğal kayalık alandan esinlenilerek oluşturulmuş. Yapı bir araya gelen küplerden oluşuyor. Küplerin katı geometrisi yapının dışına çıkıldıkça bozularak güneş ışığı, gölgeler ve bölgenin manzarası ile etkileşim halinde olan bir cephe ortaya çıkmış. Yapının düzensiz cephesine kıvrımlı küpeşteler, çatı detayları gibi daha geleneksel mimari detaylar eklenerek modern mimari ile vernaküler mimarinin bir sentezi oluşturulmuş.

© Ricardo Bofill

Binadaki her bir birim üç kübün bir araya gelmesiyle oluşuyor. Yaşama alanları, uyuma alanları ve servis alanları ayrı birer küp ile tanımlanıyor. Bu küpler, La Muralla Roja’da olduğu gibi merdiveni ve ana taşıyıcı çekirdeği bulunduran dikey bir aks çevresinde konumlanmış. Her bir küp, sirkülasyon aksının çevresinde konumlandıktan sonra işlevlerine göre şekil değiştirmiş.

© Ricardo Bofill

Xanadú’nun yerleştiği konum ve Ricardo Bofill’in apartmanın içinde sağlamak istediği bazı etmenler ve konfor koşulları yapının mimarisine şekil veriyor. Gölge altında kalan teraslar Alicante’nin sıcağından binayı korurken, hiperbolik şekilde tasarlanmış çatılar binanın içinden çok daha geniş bir manzaraya hakim olunmasını sağlıyor. Ayrıca Xanadú’nun yapımında kullanılan geleneksel yöntemler de yapının şeklini etkilemekte.

Kesit

Bu projenin en ilginç yanlarından biri ise, mimarlar tarafından hiçbir plan veya görünüşün çizilmemiş olması. Küplerden oluşan birimler yapısal olarak bir model üzerinde test edildikten sonra diyagramatik olarak konumlandırılmış. Cephelerdeki açıklıklar, binanın yönelimi, ışık ihtiyacı, havalandırma sistemleri, mahremiyet ve birleşim noktaları gibi detaylar düşünülerek yerleştirilmiş. Bu sayede yaşam kalitesini arttıran, eşsiz bir mekan ortaya çıkarılmış.